Ngón tay cò súng gây cản trở trong sinh hoạt hằng ngày. Bệnh nhân nên đi khám sớm để được tư vấn cách chữa ngón tay cò súng. Người bị ngón tay cò súng điều trị ở các cơ sở y tế uy tín, đầy đủ máy móc thiết bị sẽ giúp nâng cao hiệu quả điều trị, hạn chế các rủi ro sức khỏe.
Việc thăm khám sớm để được tư vấn cách chữa ngón tay cò súng phù hợp sẽ giúp rút ngắn quá trình phục hồi cho người bệnh. Vì thế, ngay khi nhận thấy các triệu chứng, người bệnh cần nhanh chóng đi khám để được bác sĩ chẩn đoán và chỉ định cách trị ngón tay cò súng, giảm thiểu nguy cơ xuất hiện những biến chứng.
Vì sao bị ngón tay cò súng?
Ở người bệnh ngón tay cò súng, ngón tay ảnh hưởng sẽ bị cứng cố định tại một tư thế. Tư thế ngón tay có thể là kẹt với tư thế gập, ngón tay kẹt có thể duỗi thẳng nhanh giống như cò súng. Nhờ vào “hệ thống dây kéo” gồm gân gấp và gân duỗi, ngón tay có khả năng duỗi thẳng hay gấp lại. Khi gấp ngón tay, gân gấp trượt trong bao gân và các ròng rọc giúp gân trượt sát xương. (1)
Tình trạng ngón tay cò súng xảy ra do tình trạng viêm của lớp mô quanh gân ngón tay (bao gân). Tình trạng viêm xảy ra lâu ngày dẫn đến xơ hoá (dày) của bao gân gấp, lâu dần sẽ xuất hiện các “cục” gân, khiến gân bị kẹt khi trượt qua những ròng rọc.
Lúc này, gân chuyển động không còn trơn tru, ngón tay có thể bị khóa (kẹt) tại chỗ. Khi cố gắng duỗi ra, “cục gân” sẽ chui qua ròng rọc phát ra tiếng bật, gây đau cho bệnh nhân. Khi trì hoãn chữa trị, ngón tay bị hạn chế vận động lâu ngày sẽ dẫn đến biến chứng cứng khớp ngón tay, co rút gân.
Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị ngón tay cò súng gồm: (2)
- Nữ giới nguy cơ cao mắc bệnh, đặc biệt là phụ nữ trên 40 tuổi, người mắc bệnh liên quan như hội chứng ống cổ tay.
- Trong 6 tháng đầu phẫu thuật điều trị hội chứng ống cổ tay, người bệnh có nguy cơ cao bị ngón tay cò súng
- Hội chứng co thắt Dupuytren (co rút do xơ dày cân gan bàn tay) có thể làm gia tăng nguy cơ mắc ngón tay cò súng. Tình trạng này làm dày những mô liên kết trong lòng bàn tay, khiến một hoặc nhiều ngón tay co vào lòng bàn tay
- Một số bệnh lý khác như bệnh viêm khớp dạng thấp, đái tháo đường… diễn ra trong thời gian dài, cũng có khả năng gây ngón tay cò súng
- Bệnh gout: Đây là một dạng viêm khớp khiến các tinh thể urat hình thành trong và quanh các khớp, dẫn đến viêm sưng tại các khớp ảnh hưởng.
- Amyloidosis: Tình trạng một protein bất thường (amyloid) tích tụ tại các cơ quan trong cơ thể, có khả năng dẫn tới biến chứng lên các ngón tay.
- Tuyến giáp hoạt động kém (suy giáp): Tuyến giáp khi sản xuất không đủ một số hormone, sẽ làm tăng nguy cơ mắc ngón tay cò súng ở người bệnh.
- Bệnh De Quervain: Bệnh ảnh hưởng đến gân ngón tay cái, gây đau cổ tay.
Xem thêm: Ngón tay cò súng ở trẻ em
Hội chứng ngón tay cò súng có tự khỏi không?
Tình trạng ngón tay cò súng không thể tự khỏi. Vì thế, khi nhận thấy các triệu chứng, người bệnh nên nhanh chóng đến các cơ sở y tế uy tín để thăm khám, chẩn đoán, có cách chữa ngón tay cò súng kịp thời, ngăn ngừa các tiến triển nặng. (3)
Khi chẩn đoán ngón tay cò súng, bác sĩ thường thăm khám tình trạng bàn tay của bệnh nhân, đồng thời đưa ra những câu hỏi đơn giản về bệnh sử. Việc lắng nghe âm thanh lách cách đặc trưng khi ngón tay cò súng chuyển động là bước chẩn đoán bệnh quan trọng. Ngoài ra, bác sĩ sẽ quan sát thêm cách mở và nắm bàn tay ở bệnh nhân.
Thông thường, trong chẩn đoán ngón tay cò súng, hiếm trường hợp cần tới chụp X-quang hoặc thực các xét nghiệm khác. Việc thăm khám lâm sàng đủ để bác sĩ chẩn đoán bệnh. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh chụp X-quang, siêu âm, tiến hành một số xét nghiệm để khảo sát thêm nguyên nhân hay bệnh lý đi kèm (nếu có).
Cách chữa ngón tay cò súng như thế nào?
Tùy theo mức độ nghiêm trọng và thời gian xuất hiện tình trạng ngón tay cò súng, bác sĩ sẽ có cách chữa ngón tay cò súng phù hợp, gồm điều trị bảo tồn hay phẫu thuật. Đa phần người bệnh không đến can thiệp, nhất là khi bệnh chưa biến chứng hoặc triệu chứng vừa mới xuất hiện. (4)
Những cách chữa ngón tay cò súng thường được chỉ định như:
1. Thuốc
Những loại thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen hoặc naproxen thường được chỉ định, hỗ trợ giảm đau cho người bệnh. Tuy nhiên, các loại thuốc này không có tác dụng giảm sưng do co thắt bao gân hoặc kẹt gân.
2. Trị liệu
Bác sĩ có thể chỉ định người bệnh ngón tay cò súng thực hiện các phương pháp điều trị bảo tồn không xâm lấn gồm:
- Nghỉ ngơi: Bệnh nhân không thực hiện các hoạt động cầm nắm thường xuyên hoặc sử dụng những thiết bị cầm tay có rung động trong thời gian dài cho đến khi các triệu chứng bệnh được cải thiện. Khi không thể tránh những hoạt động này hoàn toàn, người bệnh cần áp dụng thêm những biện pháp bảo vệ như dùng các thiết bị bảo hộ lao động chuyên dụng.
- Sử dụng thanh nẹp: Người bệnh có thể được yêu cầu mang nẹp vào ban đêm để cố định ngón tay bị ảnh hưởng, kéo dài trong tối đa 6 tuần. Biện pháp này giúp các cơ gân thư giãn
- Các bài tập chữa ngón tay cò súng: Thực hiện những bài tập nhẹ nhàng thường xuyên giúp duy trì khả năng vận động của các ngón tay.
3. Phẫu thuật và các thủ thuật khác
Nếu các triệu chứng tiến triển nặng hoặc các phương pháp điều trị nội khoa không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện:
- Tiêm steroid: Tiêm thuốc steroid gần hoặc vào vỏ bao gân sẽ giúp giảm viêm. Phương pháp này thường được áp dụng phổ biến, có hiệu quả trong một năm hoặc hơn ở phần lớn bệnh nhân. Tuy nhiên, một số người bệnh có thể cần thực hiện tiêm steroid nhiều lần. Đối với các trường hợp bị bệnh đái tháo đường, phương pháp này thường kém hiệu quả
- Can thiệp qua da: Khi thực hiện phương pháp điều trị này, bác sĩ sẽ đưa kim vào vùng mô gần gân bị ảnh hưởng nhằm phá vỡ tình trạng co thắt sau khi bệnh nhân được gây tê tại chỗ. Kỹ thuật này có thể được thực hiện dưới sự hướng dẫn của siêu âm, đảm bảo không làm tổn thương gân hoặc các dây thần kinh lân cận.
- Phẫu thuật ngón tay cò súng: Thông qua vết rạch nhỏ gần gốc ngón tay bị ảnh hưởng, bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ phần bị co thắt tại vỏ bao gân.
Thời gian phục hồi sau điều trị
1. Điều trị bảo tồn
Các triệu chứng ngón tay cò súng sẽ dần cải thiện khi người bệnh bắt đầu thực hiện những phương pháp điều trị bảo tồn. Thông thường, với các phương pháp điều trị nội khoa, triệu chứng sẽ mất nhanh sau vài ngày dùng thuốc hoặc tiêm thuốc, tuy nhiên gân bị ảnh hưởng sẽ mất từ vài tuần đến vài tháng để hồi phục hoàn toàn.
2. Phẫu thuật
Sau phẫu thuật, người bệnh có thể di chuyển ngón tay ngay lập tức. Việc tháo băng thường được thực hiện sau một vài ngày, nhằm giúp người bệnh cử động dễ dàng hơn. Sau phẫu thuật, ngón tay có thể cử động bình thường trong vòng 2 tuần. Người bệnh có thể bắt đầu lái xe sau 3 – 5 ngày, chơi thể thao sau 2 – 3 tuần.
Việc quay trở lại công việc còn tùy thuộc vào tính chất công việc của mỗi người. Nếu làm văn phòng hoặc những công việc lao động nhẹ nhàng, bệnh nhân có thể làm việc ngay khi vết mổ lành. Đối với các công việc lao động nặng, người bệnh có thể mất khoảng 4 tuần để quay trở lại làm việc.
Chăm sóc để ngăn ngừa tình trạng tái phát
Người bệnh thực hiện phẫu thuật điều trị ngón tay cò súng cần lưu ý:
- Nếu phẫu thuật mổ mở (open surgery), bác sĩ phẫu thuật sẽ tư vấn cho người bệnh cách chăm sóc vết thương ở lòng bàn tay như rửa bằng xà phòng nhẹ và nước ấm.
- Tùy thuộc vào loại chỉ khâu vết mổ, bác sĩ sẽ thông báo người bệnh có cần quay trở lại bệnh viện để cắt chỉ hay không. Trường hợp dùng chỉ không tự tiêu cần thực hiện cắt chỉ theo đúng chỉ định của bác sĩ, thường sau mổ 2 tuần, tránh để lâu.
Để giảm thiểu nguy cơ tái phát ngón tay cò súng, trong sinh hoạt hằng ngày, bệnh nhân nên chú ý:
- Hạn chế thực hiện các hoạt động nắm chặt hoặc véo lặp đi lặp lại tại các ngón tay
- Lót đệm các vật cứng và dụng cụ chuyên dụng xung quanh ngón tay để tránh bị kẹp chặt
- Hạn chế sử dụng các thiết bị, đồ vật rung lắc mạnh
- Hạn chế tiếp xúc và làm việc trong thời gian dài với những công việc đòi hỏi dùng nhiều tới ngón tay, cần cân bằng thời gian nghỉ ngơi và hoạt động cho tay
- Thường xuyên thực hiện các bài tập giúp tay linh hoạt
- Giảm thiểu nguy cơ mắc phải những chấn thương ở tay.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
Cách chữa ngón tay cò súng sẽ được chỉ định dựa theo mức độ nghiêm trọng và thời gian xuất hiện bệnh. Vì thế, ngay khi có những dấu hiệu ngón tay cò súng, người bệnh nên nhanh chóng đi tới các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và tư vấn những phương pháp điều trị ngón tay cò súng phù hợp, giảm thiểu nguy cơ xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng, làm giảm chất lượng cuộc sống.